شیر آلات صنعتی
ولو ها يا شیرآلات صنعتی وسایل مکانیکی برای کنترل یا منحرف ساختن جریان و فشار مایعات، گازها و فاضلاب در داخل سیستم ها و خطوط لوله انتقال نفت، گاز و انواع سیالات می باشند. ولو های صنعتی در سیستم های لوله کشی برای قطع و وصل کامل جریان انتقال سیال و برای تنظیم (دما و فشار و جریان سیال و سطح مایعات) و اطمینان از ایمنی کاربرد فراوانی دارند. انواع ولو بسته به نحوه کارکرد و مکانیزم به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شود.
نکاتی در مورد دسته بندی انواع ولو
شیرآلات صنعتی یا ولو ها براساس نوع حرکتی که بخش مسدود کننده جریان دارد به سه نوع: عمودی، چرخشی و اتوماتیک تقسیم بندی می شوند.
شیرآلات صنعتیطبق شیوه باز و بست نیز به سه نوع: دستی یا آچاری، گیربکسی و با عملگر اتوماتیک تقسیم بندی میشوند.
شیرآلات صنعتی براساس شکل و شیوه محدود کردن جریانی که به کار میبرند به انواع بسیار متنوعی تقسیم میشوند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.
جنس ولوهای صنعتی بسته به محیط مورد استفاده متفاوت است، به صورتی که اگر در محیطهای ساختمانی استفاده شوند، ازجنس چدن، برنز، برنج و استیل می باشند. اما در محیطهای صنعتی که مورد بحث ما نیز هست، از جنس فولاد کربنی، فولاد آلیاژی و فولاد زنگ نزن می باشند.
در محیطهای صنعتی برای انتخابشیرآلات صنعتی مناسب، باید به نوع سیال عبوری و محیط توجه زیادی شود.
در ساخت و ساز شیرها باید به چندین نکته از قبیل: نیروی راه انداز و تجهیزات مربوطه، ارتعاش شیر،کاویتاسیون شير ، تأثیر در جریان، مقدار فشاری که متحمل میشود، آب بندی و مواد مصرفی در آنها، میزان سختی تعمیر و نگهداری و نصب و تنظیم و حوضچه های آرامش توجه بسیار زیادی شود.
در برخی صنایع که سیال عبوری از این شیرآلات ممکن است روغنی یا اسیدی باشند باید در محل اتصالات آنها از هشدار دهنده های اتوماتیک استفاده شود.
جهت افزایشطول عمر شیرآلات صنعتی، تعویض قطعات مصرفی یا رسوب گیری، تنظیم فشار عملگرها و هواگیری دقیق بسیار ضروری است.
انواع کلاس ولو بر اساس فشار یا پرشر:
ولو کلاس 150
ولو کلاس 300
ولو کلاس 600
ولو کلاس 900
شیر صنعتی کلاس 1500
شیرآلات کلاس 2500
کلاس 5000 – شیرآلات سرچاهی
کلاس 10000- شیرآلات سرچاهی
به عبارتی شير وسيله مكانيكي است براي بستن يا به عبارت ديگر تغيير دادن فشار جريان مايع عبوري از آن کخ عمل تنظيم يك شير با حركت عنصر دريچهاي شكل (اشكال كروي، سماوري، كشويي، ديسكي و غيره ميباشد كه بر روي ميله در خارج بدنه شير قرار گرفته است.
اين يك تعريف ابتدايي از يك شير است و نشان ميدهد كه شير در حقيقت يك وسيله بسيار ساده است، يك بدنه دارد كه در برگيرنده فشار سيال است، يك دريچه براي بستن يا تنظيم عبور سيال از لوله و بالاخره يك دسته براي تغيير موقعيت دريچه شير. امروزه شيرهاي صنعتي براي پروسههاي متنوع ايفاي نقش ميكنند. در زير شرح خلاصهاي از آن چيزي كه ما پنج وظيفه اصلي شير ميدانيم آورده شده است.
1 – عمل باز یا بسته: اين شكل در واقع عبور كردن يا نكردن سيال را نشان ميدهد. در اين عملكرد شير بايد راه سيال را با بخش مياني ببندد. آنها را گاهي شير مسدود كننده مينامند. بعلاوه اين عملكرد براي بيشتر شيرها مشترك است.
2 – كنترل سيال: در اين سرويس شير براي تغيير جريان سيال با تغيير سرعت جريان يا ايجاد يك فشار براي رسيدن به هدف مورد نياز كار خود را انجام ميدهد. در اين بررسي اطلاعات فراوان و قابل دسترسي در مورد شيرهاي با ضامن كشويي و كروي و ديگر انواع شيرها شرح داده خواهد شد.
3 – انحراف جريان (تغيير مسير جريان) جريان سيال با استفاده از شيرهاي چند جهته تعيين مسير ميشوند. در اين نوع سرويس بيشتر از شير سه راهي استفاده ميشود، البته انواع چهارراهه و پنج راهه نيز قابل استفاده هستند و اما ممكن است تعداد راهها به تناسب استفاده آن شيربيشتر باشد.
4 – بستن دو مرحلهاي .در سيستمهاي كنترلي ناپيوسته به يك كنترل دو مرحله اي احتياج داريم. اين وضعيت ميتواند با استفاده از دو شير موازي جريان بايپس صورت گيرد. هرگاه دو شير باز باشند، جريان عبور ميكند و اگر يكي از آنها بسته شود جريان ديگري كاهش يافته و به آرامي به سطح اندازهگيري مورد نياز ميرسد. هرگاه دو شير بستهاند جرياني نخواهيم داشت. در برخي موارد سيستمهاي كنترلي وجود دارند كه تنها با يك شير كار ميكنند.
5 – مخلوط كردن. هنگاميكه دو شير به شكل T به يكديگر متصل شوند و روي هم با يك محرك كنترل شوند ميتواند براي مخلوط دوسيال بكار رود. كاربرد مهم آن دست يابی به دماي خاصي براي سيال است.
شیر وسیله ای است که برای مهار کردن جریان و فشار سیالات به کار می رود. وظایف اصلی شیرهای صنعتی عبارتند از :
- قطع و وصل کامل جریان
- جلوگیری از بازگشت مایعات و گازهای عبور کرده
- تنظیم عبور مقدار مورد نیاز مایعات و گازها
- تنظیم و کنترل مقدار و فشار مایعات و گازها
- کنترل و ایمن نگه داشتن دستگاه های تحت فشار
اصولا شیرها در مواردی به کار می روند که برای جریان سیال (اعم از مایع و گاز) اختلاف فشار وجود داشته باشد.
تنوع جنس شیر آلات:
بنا به کاربرد، مصالحی که در ساخت شیر بکار برده میشود، مختلف است. در کارهای ساختمانی شیرهای چدنی، برنزی، برنجی و گاهی استیل (Stainless Steel) استفاده میشود. در کارهای صنعتی مانند، نیروگاهها، کارخانههای پتروشیمی، پالایشگاهها، کشتی سازی و صنایع دارویی / غذایی، بسته به نوع سیالی که از شیر عبور میکند ویا محیطی که شیر در آن قرار دارد، بدنه و دیگر اجزای آنرا از فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد زنگ نزن(Stainless Steel) میسازند.
شیرها یا بهوسیله دست یا عملگر خودکار (Actuator) باز و بست میشوند.
نکات مهم در طراحی و ساخت شیرها عبارتند از:
- نیروی راه انداز وتجهیزات خاص راه اندازی
- ارتعاش شیر
- کاویتاسیون
- تاثیر در جریان
- میزان تحمل فشار
- آب بندی وموادمصرفی درآب بندها
- سهولت تعمیرو نگهداری ونصب وتنظیم آنها
- حوضچه های آرامش
انواع مختلف شیرها
- شیرهای دستی که با نیروی انسان کار می کنند manual valves
- شیرهای خودکار که با نیروی هوا ، مایعات و گازهای کنترل شونده کار می کنند control valves
- شیرهای خودکار که با نیروی برق کار می کنند. Electric motor operated valves
شیرهایی که در این قسمت بررسی می شود عبارتند از:
- شیرهای سوزنی needle valves
- شیرهای سماوری plug or clock valves
- شیرهای کروی globe valves
- شير زاويه اي ANGLE VALVE
- شير توپي BALL VALVE
- شیرهای کشویی gate valves
- شیرهای دیافراگمی diaphragm valves
- شير برگشت معكوس فاضلابي BAKE WATER VALVE
- شير فشار شكPRESSURE REDUCING VALVE
- شیرهای یکطرفه non return or check valves
- شیرهای پروانه ای butterfly valves
- شیرهای اطمینان safety valves
- شير تخليه
- شير سه راهه دستي
- CROSS GLOBEVALVE
- شير زانويي ANGLE VALVE
- شير شلنگي HOSE VALVE
- شير آب نما WATER GAUGE VALVE
- شير هاي خاص SPECIAL PURPOSE VALVES
- شیرهای خودکار control valves
- شيرهاي متعادل كننده BALANCING VALVES
- شير هاي تخليه كننده فشارPRESSURE RELIEF VALVES
شیرهای سوزنی needle valves
شیر سوزنی که اسم خود را از شکل دیسک و نشیمنگاه خود گرفته از لحاظ ساختمان و طرز کار جزو خانواده شیرهای کروی می باشد با این شیرها می توان کنترل دقیق جریان سیال را به خصوص در لوله های باریک و ظریف برقرار کرد. ساختمان این شیر طوری است که جریان به یک حفره کوچک هدایت می شود و پس از چرخش °90 به نوک یک مخروط هدایت می شود و همانگونه که از شکل پیداست جریان از بین این حفره و یک قطعه سوزنی شکل به خروجی راه می یابد ..دیسک این نوع شیر از میله مخروطی شکل نازکی تشکیل شده که از داخل سوراخ مدور صفحه عبور می کند و جریان حرکت سیال را محدود می سازد. ساختمان این شیرها بیشتر در کاربراتورها به کار می رود . این نوع شیر از لحاظ ساختمان بسیار ظریف و تقریبا کوچک می باشد و بعلت داشتن مکانیسم مورد اعتماد در عملیات حساس و دقیق به کار گرفته می شود . در آزمایشگاه های نفت یا پتروشیمی و وسائل ابزار دقیق کاربرد آن بسیار می باشد . قطر شیرهای سوزنی معمولا از 2 اینچ تجاوز نمی کند و شیر سوزنی را بیشتر در محل هایی به کار می برند که محدودیت لازم باشد و منظور از محدودیت یعنی تاخیر زمانی و تغییر آرام فشار است .
شیرهای سماوری plug or clock valves
شیرهای کروی globe valves
این شیر اسم کروی را از روی شکل ظاهری بدنه خود که کروی شکل است گرفته و ساختمان داخلی آن طوری است که مایع از نقطه ورود به شیر تا خروج از آن 180 درجه تغییر جهت می دهد . ساختمان دریچه و نشیمنگاه آن طوری است که به مجرد برقرار شدن جریان تماس آنها با هم قطع می شود .همچنین باز نبودن کامل شیر کروی موجب فرسودگی ان نمی شود . ولذا از آن می توان برای تنظیم و کنترل جریان استفاده کرد. متناسب بودن تعداد دور دسته شیر با حجم مجرای خروجی مایع کار تنظیم مقدار جریان را با دست آسان می سازد .
از مشخصات شیرهای کروی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- جهت جریان سیال بر خلاف شیر کشویی تغییر می کند .
- تغییر جهت جریان سیال ایجاد تلاطم می نماید .
- تلاطم افت فشار را افزایش می دهد .
- در شیر کروی افت فشار بیشتر از شیر کشویی می باشد .
- در شیر کروی به محض قطع اتصال صفحه انتهایی ساقه و نشیمنگاه سیال کاملا جریان می یابد
- در شیر کروی فرسودگی به علت اصطکاک خیلی کمتر از شیر کشویی می باشد .
یکی از انواع شیرهای کروی شیر کروی زاویه ای می باشد که در آن تغییر جهت سیال کمتر از شیر کروی معمولی می باشد و تلاطم سیال در شیر کروی زاویه ای کمتر از شیر کروی معمولی است . در آخر در مورد شیرهای کروی باید گفت که این نوع شیر برای کنترل سیال طراحی شده است و بعلت تغییر ناگهانی مسیر سیال ، باز کردن و بستن شیر ، خیلی سریعتر انجام می شود . درضمن باید گفت که مواد مختلف که در ساخت آنها به کار می رود در دسترس می باشد . و تعمیرات آنها از شیر کشویی کمتر و سهلتر می باشد به طوری که تعمیر آنها بدون خارج کردن آنها از مسیر لوله کشی امکان پذیر می باشد و جنس شیر اغلب از نیکل یا فولاد زنگ نزن می باشد.
شير زاويه اي ANGLE VALVE
شير زاويه اي
شير توپي BALL VALVE
شیرهای کشویی gate valves
این شیرها بیشتر در محل هایی به کار می رود که بخواهند جریان سیال را به طور کامل بسته یا باز نمایند . از خواص این شیرها کم بودن افت فشار در طول آن می باشد به همین دلیل در سر راه لوله های طویل از این شیرها به کار می رود . هنگامی که کشو یا بند آور (gate) کاملا به بالا هدایت شده و از مسیر جریان سیال خارج گردیده و در نتیجه هیچ مقاومتی در مقابل عبور جریان ندارد ولی اگر کشو به پایین ترین محل خود هدایت شده باشد در نتیجه سیال بعلت تغییر مسیر و تصادم با کشو ایجاد تلاطم و افت فشار می نماید . در لوله کشی ها اغلب لوله و شیر به هم پیوسته اند (بوسیله جوشکاری یا بوسیله پیچ ) ولی به طور کلی اتصال شیر و لوله بوسیله فلنچ و پیچ و مهره انجام گردیده و برای جلوگیری از نشتی بین لوله فلنج شیر لائی آب بندی یا gasketگذارده می شود .
ساختمان ساقه (stem)
ساقه میله بلند و باریکی است که از یک طرف به فلکه دست (hand wheel) و ازطرف دیگر به کشویی (gate) متصل می باشد . ساقه متصل به کشوی شیر از جعبه ای به نام (stuffing box) عبور می کند .
دو نوع gate valveوجود دارد:
1) نوع اول كه به نام موازي معروف است بر اساس استفاده از يك ديسك تخت دروازه اي كه در بين دو نشيمنگاه موازي قرار گرفته تشكيل گرديده است.(جريان بالادست وجريان پائين دست) اين ولوها همچنين داراي يك لبه تيزي در قسمت پائين خود مي باشند كه اين لبه تيز براي برش واز بين بردن ذرات جامد ورودي به ولو مي باشد. مزيت مهم اين قبيل ولوها اينستكه اين ولوها علاوه بر بكار رفتن براي valve seatهاي نامتقارن ، مي توانند براي valve seatهاي زاويه اي نيز بكار روند.
2) نوع ديگر ازgate valveها بنام gate valveهاي با gateگوه اي شكل مي باشند. دراين نوع از ولوها از دو seatمورب ويك gateمورب استفاده مي گردد.(به منظور امكان بسته شدن در حالت shut off)
همان طور که می دانیم ساقه کشو را بالا و پایین می برد و بدین ترتیب مقدار باز و بسته کردن شیر را کنترل می کند . فراموش نکنیم که در شیر کشویی جهت حرکت سیال کاملا مستقیم بوده و در صورتی که شیر کاملا باز باشد کشو از مسیر جریان خارج شده و افت فاشر به حداقل می رسد همچنین تلاطم جریان بسیار کم است .
شیرهای دیافراگمی diaphragm valves
شیر پرده ای یا دیافراگمی ساختمان ساده و جالبی دارد . این نوع شیر از سه قسمت مهم تشکیل شده است بدنه (body) ، دیافراگم (diaphragm) ، و سرپوش (bonnet)
دیافراگم از پرده لاستیکی تقویت شده یا جنس قابل ارتجاع دیگر ساخته شده که با حرکت دسته شیر پرده قابل ارتجاع بالا و پایین شده و مجرای عبور سیال را کم و زیاد و در نتیجه مقدار سیال را کنترل می نماید .دیافراگم محتوای شیر را از مکانیسم باز و بستن آن جدا می کند لذا احتیاج به وسائل آب بندی ندارد .در صورتی که مواد از اطراف شیر بیرون بریزد نشان سوراخ بودن پرده می باشد که باید تعویض شود از این نوع شیر برای کنترل مواد خورنده مثل اسیدها استفاده می گردد. باید توجه داشت که بکار بردن شیر دیافراگمی برای مواقعی که درجه حرارت زیاد باشد بی فایده خواهد بود زیرا در درجه حرارت زیاد دیافراگم ذوب می شود . می توان دیافراگم را از مواد پلاستیکی مقاوم در برابر حرارت ساخت ولی مقرون به صرفه نمی باشد . این نوع شیرها دارای خاصیت خوب بستن می باشند به طوری که در حالت بسته شدن به هیچ وجه سیال از آن عبور نمی کند از این نوع شیر در فشار ها ودرجه حرارت پایین استفاده می شود .
ولوهاي ديافراگمي بر اساس شكل بدنه به دو گروه زير تقسيم بندي مي شوند:
1) نوع با برامدگي داخل بدنه(weir type)
در اين نوع يك قسمت برامدگي در داخل بدنه بصورت ريخته گري تعبيه مي گرددو درهنگام بسته شدن ولو ، ديافراگم بر روي اين برامدگي مي نشيند و عبور جريان را محدود مي كند.
2) نوع بدون برامدگي داخل بدنه (straight-through type)
در اين نوع ولوها ، ديافراگم بصورت يك شكل گوه اي در مي آيد. از ولوهاي ديافراگمي مي توان در كنترل نمودن جريان نيز استفاده نمود.نوع( weirداراي برامدگي سد كننده در وسط) براي كنترل جريان گزينه مناسبي بوده ولي عيب آن محدود بودن منطقه عبور سيال مي باشد. از ولوهاي ديافراگمي همچنين براي كنترل جريانهاي كوچك وهنگامي كه سيال داراي خاصيت خورندگي بوده وسيالات راديواكتيو، مي توان استفاده نمود. عمر مفيد ديافراگم بستگي به نوع ماده اي كه از داخل ولو مي گذرد وهمچنين دما، فشار و تعداد دفعات استفاده از ولو بستگي دارد. در بعضي از انواع مواد تشكيل دهنده ديافراگمهاكه از نوع الاستومري مي باشند ، اين ديافراگمها مقاومت بسيار خوبي در دماهاي بسيار بالا دارند.هرچند كه بايد توجه داشت خواص مكانيكي مواد الاستومري در دماهاي بالا پائين خواهد آمد وامكان از بين رفتن آن نيز در فشار هاي بالا وجود دارد. بيشتر مواد الاستومري در دماي پائين تر از 150 Fبهترين عملكرد را دارا مي باشند. از موارد ديگر مزاياي اين ولوها ايزوله كردن قسمتهاي مختلف ولو در مقابل سيال عبوري مي باشد.بگونه اي كه ديافراگم خود باعث ايزوله كردن قسمتهاي مختلف ولو در مقابل سيال عبوري مي گردد.با توجه به اين خاصيت اين ولوها براي سيالات خورنده و همچنين سيالاتي كه داراي مواد جامد معلق مي باشند مناسب خواهند بود..باتوجه به اينكه مجموعه درپوش ولو در معرض تماس با سيال عبوري قرار نمي گيرد لذا در تهيه متريال آن مي توان از مواد ارزانتري استفاده نمود.با توجه به پيشرفتي كه در طراحي ديافراگم ومواد آن صورت پذيرفته ، امروزه ديافراگم هاي جديد قادر به عملكرد با انواع سيالات عبوري مي باشند.
شير فشار شكنPRESSURE REDUCING VALVE
شیرهای یکطرفه non return or check valves
شیرهای پروانه ای butterfly valves
یکی از ساده ترین شیرهای است که کاربرد آن ها در واحد های نفت و پتروشیمی متداول می باشد . ساختمان آنها تشکیل شده از یک بدنه معمولی و یک صفحه مدور که تقریبا در وسط قرار دارد .این صفحه حول میله ای در حدود 90 درجه می گردد و بوسیله اهرمی بقسمت حرکت دهنده شیر وصل می باشد. این محرک می تواند دستی یا بوسیله فشار هوا و یا برق باشد .
شیرهای پروانه ای کوچک را در اندازه های 4 اینچ الی 24 اینچ می سازند تعمیرات آنها ساده است ولی باید مرتبا گریسکاری شود . بعضی از آنها را در موارد خاصی بوسیله فلکه دستی که به میله گرداننده صفحه وصل می باشد و مکانیزم آن د ر یک جعبه چرخ دنده قرار دارد مجهز می کنند . تا چنانچه اگر گرداننده اصلی که هوا یا هیدرولیک می باشد از کار بیفتد بتوانند با آزاد کردن آن از دنده با اهرم یا فلکه دستی صفحه را درهر حالت که باشد نگهدارند . کاربرد شیرهای پروانه ای در واحدهایی که فشار آنها حین کار کم باشد بعلت حداقل بودن افت فشار بسیار متداول می باشد و اصولا طراحان کارخانجات صنعتی تا آنجایی که ممکن است سعی می کنند که از بوجود آمدن افت فشار در سیستم ها جلوگیری کنند زیرا در غیر این صورت از لحاظ هزینه نصب آنها مقرون به صرفه نمی باشد . ویژگی دیگر این شیرها به حداکثر رساندن سرعت جریان سیال در حداقل زمان و حرکت شیر می باشد مخصوصاً درمورد کنترل فشار سیالات در مخازن یا برج های تحت فشار، همچنین این نوع شیرها در حجم زیاد انتقال سیالات مورد استفاده قرار می گیرد . با توجه به سبکی وزن و ارزانی قیمت همکاری جدی بین طراحان شیر پروانه ای و متخصصان در رشته فلز شناسی و رشته های پلاستیک و لاستیک سازی به وجود آمده که جنس صفحه دیسک و نشیمنگاه به صورت های گوناگون سبک و قابل ارتجاع ساخته شود . اهمیت و شهرت شیر پروانه ای به این جهات می باشد : آسانی کاربرد، نداشتن قطعات لغزنده و کشویی ، کاهش افت فشار ، قابلیت کنترل ، ارزانی و سبک بودن ، عدم ترکیب جنس ساخته شده صفحه با فرآورده های عبور کننده اعم از شیمیایی یا پتروشیمی.
موارد استفاده از شیرهای پروانه ای عبارتند از :
ایستگاه نیروی حرارتی ، ایستگاه نیروی هیدروالکتریکی ، صنایع به خصوص نفت و گاز ،لوله کشی آب و فاضلاب
نام | ساختار | جنس بدنه | نحوه اتصال | نوع محرک | کاربرد |
شیر ولو Valve
| پروانه ای باترفلای Butterfly
| چدنی استیل PVC داکتیل Cast پلی اتیلن فولادی کربن استیل
| ویفر | اهرمی دستی گیربکسی گیربکسی با سیگنال پنوماتیکی هیدرولیکی
| نفت و گاز صنعتی شیمیایی ساختمانی مسکونی Indoor Outdoor ایمنی آتش نشانی اطفای آبی صنایع غذایی |
شیرهای اطمینان safety valves
کمپرسورها و دیگ های بخار ،توربین ها ، ظروف ولوله ها وسایر تاسیسات تحت فشار که محتوای گاز یا مایعات هستند اغلب شرایط کارشان طوری است که با فشار بالا رونده ولی کنترل شده مواجه می باشند . بعضی اوقات ممکن است که دستگا ه های کنترل کننده خراب و وظیفه خود را درست انجام ندهند و باعث بالا رفتن بیش از حد مجاز فشار دستگاه ها گردند د این صورت امکان صدمه دیدن ،ترکیدن و در نتیجه وارد آوردن خسارت جانی و مالی فراوان می باشد . برای جلوگیری از این گونه حوادث علاوه بر دستگاه های کنترل کننده وسیله دیگری بنام شیر ایمنی روی دستگاه ها ی تحت فشار نصب می نمایند . که در صورت بالا رفتن از حد مجاز فشار بطور خودکار باز و با خارج کردن مقداری از محتوای دستگاه فشار آن را تا حد مجاز پایین می آورند .
Safety valvesفقط برای گازها ، هوا ، بخار و غیره (به استثنای مایع) بکار برده می شود این شیرها به طور خودکار از افزایش غیر مجاز فشار بر روی ظروف تحت فشار و سیستم لوله کشی جلوگیری می کنند . همچنین این شیرها دارای گواهینامه بوده که قبل از مصرف باید آنها را حتما چک کرد . شیر ایمنی بطور خودکار از افزایش فشار فشار گاز قبلا تعیین شده جلوگیری می نماید بعبارت دیگر در مواقع لزوم مقدار لازم گاز ،بخار آب یا هوا را تخلیه می نماید تا فشار دستگاه به اندازه مجاز برسد . دریچه ی اطمینان راباید طوری انتخاب کرد که در صورت بهم خوردن تعادل فشار ظرف (در حدود 10 درصد بیش از فشاری که ظرف باید معمولا نگهدارد و یا در حد بالاترین فشاری که ظرف می تواند تحمل کند ) شیر اطمینان باز شده و مقادیر مایع یا گاز را خارج می کند. سطح دریچه شیر اطمینان بایستی مساوی و یا بالاتر از سطح دریچه شیر ورودی ظرف و یا مخزن مورد نظر باشد . شیرهای اطمینان طوری انتخاب می گردند که نه فقط در فشار معینی باید باز شوند بلکه ظرفیت آنها طوری است که مقادیر زیادی مایع یا گاز محتوی را ک در اثر حرارت (تبخیر مایعات یا انبساط گازها ) تغییر حالت داده است باید خارج کنند و این شیرها به سه نوع مشخص می شوند : شیرهایی که روی منابع ظروف و دستگاه های محتوی گاز نصب می شوند و بنام safety valveنامیده می شوند .
شیرهایی که روی منابع و دستگا ه های محتوی مایع نصب می شوند بنام relief valveنامیده می شوند .
شیرهایی که بر روی منابع و دستگاه های محتوی گاز و مایع نصب می شوند و بنام safety relief valveنامیده می شوند .
شیرهای اطمینان بر سه نوع تقسیم می شوند :
شیراطمینان با فنر:
این نوع شیرها بهترین محافظ برای ظروف تحت فشار می باشند که روی صفحه دریچه آنها فنر مناسبی تعبیه شده و در بالای فنر مهره ای قرار دارد که بوسیله ی آن فشار روی دریچه فشار مخزن را در حد ایمنی مورد نظر کم و زیاد می کند .
شیرهای اطمینان وزنه ای:
این نوع شیرها ،شیرهای هستند که بانیروی وزنه های روی دریچه فشار درون مخزن را در حد مجاز ایمنی مهار می کنند .
3.شیرهای اطمینان با فنر و دیافراگم:
برای کنترل مواد و سیالات در ظروف از این نوع شیرها استفاده می شود زیرا با این شیرها هم فشار و هم سطح مایع در یک ظرف یا مخزن را می توانند کنترل نمایند . باید اطمینان حاصل کرد که ظرفیت گواهی شده شیر اطمینان صحیح باشد برای اینکه ظرفیت شیر را بدست آورند آ ن را با هوا یا بخار اشباع شده و یا گاز طبیعی آزمایش می کنند .
شير تخليه Steam Drain Valves
شير سه راهه دستي 3way ball Valves
شير شلنگي HOSE VALVE
شير آب نما WATER GAUGE VALVE
شير هاي خاص SPECIAL PURPOSE VALVES
شیرهای خودکار control valves
شيرهاي متعادل كننده BALANCING VALVES
شيرهاي متعادل كننده دستي مي توانند داراي ساقه گردان (ROTARY) , بالا رونده (RISING) , و يا غير بالا رونده (NONRISING) باشند . عموما ساختمان اين شيرها داراي يك قسمت متحرك داراي روزنه است كه با توجه به نيرو هاي فشاري , موقعيت خود را تنظيم مي كند و بدين ترتيب , مساحت گذر گاه جريان را تغيير خواهد داد . با استفاده از اين شير وقتي مقدار افت فشار شير تغيير كند , مقدار جريان سيال به مقدار از پيش تعيين شده خواهد رسيد .
شیرهایی که روی منابع و دستگا ه های محتوی مایع نصب می شوند بنام relief valveنامیده می شوند .
شیرهایی که بر روی منابع و دستگاه های محتوی گاز و مایع نصب می شوند و بنام safety relief valveنامیده می شوند .
شیرهای اطمینان بر سه نوع تقسیم می شوند :
شیراطمینان با فنر:
این نوع شیرها بهترین محافظ برای ظروف تحت فشار می باشند که روی صفحه دریچه آنها فنر مناسبی تعبیه شده و در بالای فنر مهره ای قرار دارد که بوسیله ی آن فشار روی دریچه فشار مخزن را در حد ایمنی مورد نظر کم و زیاد می کند .
2. شیرهای اطمینان وزنه ای:
این نوع شیرها ،شیرهای هستند که بانیروی وزنه های روی دریچه فشار درون مخزن را در حد مجاز ایمنی مهار می کنند .
3.شیرهای اطمینان با فنر و دیافراگم:
برای کنترل مواد و سیالات در ظروف از این نوع شیرها استفاده می شود زیرا با این شیرها هم فشار و هم سطح مایع در یک ظرف یا مخزن را می توانند کنترل نمایند . باید اطمینان حاصل کرد که ظرفیت گواهی شده شیر اطمینان صحیح باشد برای اینکه ظرفیت شیر را بدست آورند آ ن را با هوا یا بخار اشباع شده و یا گاز طبیعی آزمایش می کنند .